Mnóstwo literaturoznawców polskich uważa, że najbardziej reprezentatywną rodzimą książką jest “Lalka” Prusa. Autor w tym ponadczasowym utworze zapisał losy najważniejszego bohatera pokazane na tle stolicy Polski.
Główny temat to miłość, jaka wiąże Wokulskiego i Łęcką. Główny bohater jest właścicielem sklepu wywodzącym się z ziemiaństwa, a jego wybranka pochodzi z arystokratycznego rodu. Ich ewentualny związek mógłby zostać źle przyjęty przez otoczenie. Pomimo tego główny bohater skupia wszelkie swoje wysiłki aby uzyskać znaczący majątek i wykorzystać go, by zaspokoić wszystkie potrzeby Łęckiej.
Dodatkowym ważkim w książce zagadnieniem jest przedstawienie rodzimego społeczeństwa żyjącego w II połowie XIX wieku. Przedstawieni są zarówno możni, ziemiaństwo, mieszczanie jak i najbiedniejsi. Prócz Polaków w książce są ważne zamieszkujące nasz kraj mniejszości narodowe – np. Żydzi. Autor powstrzymuje się od stereotypowych opinii, pragnąc wydobyć prawdziwy obraz mniejszości, z jej mankamentami i zaletami.
Jeszcze innym zagadnieniem powieści “Lalka“ jest Warszawa. Traktuje się ją nawet jak wyjątkowego bohatera. Pisarz opisuje zarówno rewiry i obręby przebywania arystokracji, między innymi Łazienki, jak i biedaków, t.j. Powiśle. Dokładnie opisuje warszawskie dzielnice, ich wygląd i mieszkańców. Oprócz największego polskiego miasta znajdziemy także wizerunek stolicy Francji, a także dworu w Zasławku.