Nauczyciel polskiego na początku roku szkolnego w klasie maturalnej powinien udostępnić maturzystom listę (prace maturalne). Z listy przedstawionych prac maturalnych maturzysta decyduje się na jeden i formułuje możliwość jego sporządzenia, który prezentuje do akceptacji nauczycielowi języka polskiego. Jeśli w spisie nie ma tematu odpowiadającego uczniowi klasy maturalnej, występuje szansa wymyślenia własnego tematu nim zostanie ogłoszona lista tematów. Wówczas praca musi mieć powiązanie z literaturą.
Podczas wyboru tematu uczeń musi się kierować nie tylko stanem nabytej wiedzy z polskiego, ale w głównej mierze własnymi pasjami. Trzeba mieć na uwadze, że prace maturalne nie odzwierciedlają jedynie wiadomości książkowych, ale pozwalają zaprezentować umiejętność dojrzałego wnioskowani.
Wiele tematów maturalnych ma charakter ogólnikowy i zostawia swobodę w strategi. Kluczowe jest by prezentacja maturalna pozostawała zgodna z posiadaną wiedzą nie wyłącznie z zakresu polonistyki (np. uczeń pasjonujący się II wojną światową powinien wybrać prezentację maturalną opartą na lekturach z tego przedziału czasu, ktoś mający zdolności plastyczne powinien poruszyć temat związany z malarstwem, zaś miłośnicy sportu powinni pisać o języku komentarzy sportowych). Przy doprecyzowywaniu tematu prezentacji maturalnej należy jasno określić jego zasięg, a także lektury, na których będzie się on opierać literatura i film.
Przy wyborze, powinno się zwrócić uwagę na słowa – klucze wybranej pracy maturalnej podkreślające cel prezentacji maturalnej np. rola danego motywu książkowego. Są to ustalenia, które wyraźnie ukierunkowują pracę. Oprócz tego, trzeba pomyśleć o doborze tematu pod kątem wiedzy z epok literackich, dzieł wybranych twórców, a także wybranych motywów literackich.