Prace maturalne są częścią ustnego egzaminu maturalnego z języka polskiego ocenianą przez egzaminatorów. Kolejną częścią matury ustnej jest dialog zdającego z komisją egzaminacyjną odnosząca się do tematu zaprezentowanej prezentacji i bibliografii.
Prezentacja maturalna opiera się na publicznym i ustnym zaprezentowaniu wybranego przez egzaminowanego tematu pracy. Temat wystąpienia trzeba omawiać w sposób jak najbardziej całościowy, zwarty oraz rzeczowy. Właściwy wybór tematu i sposobu jego ujęcia umożliwia na przedstawienie indywidualnych zainteresowań oraz pasji. Istnieje możliwość wysunięcia propozycji własnego tematu, który obligatoryjnie musi jednak wcześniej zaakceptować polonista, a w następnej kolejności Okręgowa Komisja Egzaminacyjna aprobująca obowiązujący w danej szkole wykaz tytułów prezentacji.
Za odpowiedź ustną można spodziewać się otrzymania maksymalnie 20 punktów. Szkoła ma obowiązek zapewnić akcesoria przydatne do przedstawienia materiałów pomocniczych dostarczonych wcześniej przez zdającego. W trakcie przedstawiania prezentacji maturalnej zdającemu nikt nie ma prawa przeszkadzać komentarzami lub zapytaniami. Członkowie komisji będą przeważnie oceniać umiejętność komunikacji werbalnej oraz zdolność organizowania pracy.
Umiejętność organizowania pracy polega na zaplanowanej i rzeczowej kompozycji prezentacji maturalnej – adekwatnym podziale treści na wstęp, rozwinięcie oraz zakończenie. Istotne jest pokazanie egzaminatorom właściwego poznania tematu i uargumentowanie określonego problemu.
Na przygotowanie pracy maturalnej jest sporo czasu, więc należy właściwie zaplanować kolejne fazy pracy nad nią. Przygotowanie konkretnego tematu wymaga rozważenia, zebrania potrzebnych artykułów, czasu na napisanie, a na końcu nauczenie się prawidłowego wygłoszenia tematu prezentacji.