Sporo znawców literatury polskiej myśli, iż najbardziej reprezentatywną rodzimą powieścią jest “Lalka” Prusa. Autor w tym ponadczasowym dziele zaprezentował losy pierwszoplanowego bohatera ukazane na tle stolicy Królestwa Polskiego.
Najważniejszy temat to czułość, która wiąże głównego bohatera i Izabelę Łęska. Główny bohater jest kupcem pochodzącym z ziemiańskiej rodziny, natomiast dama jego serca jest przedstawicielką arystokracji. Ich prawdopodobny związek zostałby uznany za mezalians. Mimo tego kupiec skupia wszystkie swoje siły aby zebrać pokaźny majątek i dzięki niemu spełniać wszelkie potrzeby Łęckiej.
Następnym ważnym powieściowym tematem jest ukazanie rodzimego społeczeństwa egzystującego w XIX wieku. Scharakteryzowani są zarówno możni, ziemiaństwo, mieszczanie jak i najbardziej biedni. Prócz Polaków w powieści są ważne różne inne narody – m.in. Żydzi. Prus stroni od nieobiektywnych zdań, stara się zachować prawdziwy obraz mniejszości, z jej wadami i zaletami.
Jeszcze innym zagadnieniem książki “Lalka“ jest stolica Królestwa Polskiego. Traktuje się ją nawet jak wyjątkowego bohatera. Prus nakreśla zarówno dzielnice i obręby przebywania arystokracji, takie jak Łazienki, jak i najbiedniejszych, to jest Powiśle. Dokładnie opisuje realnie istniejące dzielnice, ich wygląd i mieszkańców. Obok największego polskiego miasta odnajdziemy także wizerunek francuskiej stolicy, a także dworu poza centrum.