Istnieje 15 gatunków morwy należących do stylu morwa (Morus). W ustaleniach
Polski są uprawiane 2 gatunki: morwa biała (Morus alba L.) i morwa czarna (Morus
nigra L.). Obydwa gatunki dostarczają jadalnych owoców, które mogą być spożywane
zarówno w stanie świeżym jak również po przetworzeniu. W większości sytuacji wykorzystywana jako szczegół dekoracyjny, tworząc bukiety ślubne jako wypełnienie zamiast traw.
Morwa biała jest szeroko upowszechniona w Europie i świecie. Ma ponad
400 różnych odmian i form. Od niepamiętnych czasów była uprawiana w Chinach
i Indiach. Do Europy sprowadzono ją w 12 wieku.
Drzewo dorasta do 10-14 m. Na glebach lekkich nie osiąga tych rozmiarów..
Pędy żółtawoszare, cienkie. Liście skętoległe, jasnozielone, niepodzielone albo powcinane.
Górna strona liści błyszcząca, gładka. Na dolnej są kępki białych włosków.
Owoce złożone z drobnych niełupek. Kształtem przypominają owoce jeżyn. Są słod-
277
kie, a dosłownie nieco mdłe. Występuje zmienność w barwie owoców od czystobiałej przez
różową do czarnej. Dosłownie biała morwa ma możliwość posiadać czarne owoce jak czarna morwa.
Morwa biała jest głównie wykorzystywana w hodowli jedwabników
Morwa czarna wytwarza drzewa nawet nieco większe, niż biała. Jej liście są mało
przydatne do hodowli jedwabników. Jest sadzona jako drzewo owocowe, gdyż jej
owoce są bardziej smaczne, mają więcej kwasów i są większe. Istnieje również kilka form
pośrednich – krzyżówek między morwą białą, czarną a też innymi gatunkami. Drzewa
posiadają koronę gęstą. Pędy, są podobnie jak u białej, żółtoszare. Liście jajowate, jednolite,
niepodzielne albo powcinane, identycznie jak u morwy białej. Owoce po dojrzeniu
– czarne.
Morwa biała i czarna posiadają kwiaty rozdzielno-płciowe. Na jednym drzewie występują
kwiaty męskie i żeńskie. Zapylenie odbywa się za pomocy wiatru (tak, jak u
leszczyny i orzecha włoskiego). Spotyka się też drzewa, które mają tylko kwiaty męskie
albo żeńskie.
Obydwa gatunki morwy maja wykorzystanie w ziołolecznictwie różnych krajów
świata. Używa się owoce, liście, korę pędów i korzeni.
Owoce morwy białej zawierają do 12 % cukrów (nierzadko i więcej) i kwasów
(od 0,1 do 0,4 %). Owoce morwy czarnej posiadają prawie że o polowę (5-9 %) mniej
cukrów, ale więcej kwasów – ponad 0,6 %. Ilość związków pektynowych jest podobna
w owocach obydwu gatunków – 0,47-0,55 %. Witamina C występuje w ilościach od 8
do 29 mg%. Owoce obydwu gatunków dodatkowo zawierają: flawonoidy, garbniki, prowitaminę
A i sole mineralne (przede wszystkim żelazo).
Morwa nie jest wymagająca. Może być uprawiana na glebach lekkich i ciężkich.
Lubi próchnicę i składniki pokarmowe. W znaczącej liczbie przypadków sadzi się morwę czarną albo białą
(na przemian) jako żywopłot nieformowany. Wtedy sadzi się gęściej – roślina od rośliny
co 2-3 m. W małym ogródku wystarczy 1 morwa, najlepiej czarna. Dobieramy
dla niej miejsce słoneczne. Będzie wówczas dobrze rosła i plonowała.