Istnieje 15 gatunków morwy należących do stylu morwa (Morus). W zobowiązaniach
Polski są uprawiane 2 gatunki: morwa biała (Morus alba L.) i morwa czarna (Morus
nigra L.). Obydwa gatunki dostarczają jadalnych owoców, które mogą być spożywane
zarówno w stanie świeżym jak również po przetworzeniu. W większości wypadków wykorzystywana jako detal dekoracyjny, kreując bukiety ślubne jako wypełnienie zamiast traw.
Morwa biała jest szeroko wypromowana w Europie i świecie. Posiada ponad
400 różnych odmian i form. Od niepamiętnych czasów była uprawiana w Chinach
i Indiach. Do Europy sprowadzono ją w 12 wieku.
Drzewo dorasta do 10-14 m. Na glebach lekkich nie osiąga tych rozmiarów..
Pędy żółtawoszare, cienkie. Liście skętoległe, jasnozielone, niepodzielone albo powcinane.
Górna strona liści błyszcząca, gładka. Na dolnej są kępki białych włosków.
Owoce złożone z drobnych niełupek. Kształtem przypominają owoce jeżyn. Są słod-
277
kie, a nawet nieco mdłe. Występuje zmienność w barwie owoców od czystobiałej poprzez
różową do czarnej. Nawet biała morwa może mieć czarne owoce jak czarna morwa.
Morwa biała jest głównie wykorzystywana w hodowli jedwabników
Morwa czarna tworzy drzewa nawet nieco większe, niż biała. Jej liście są niedużo
przydatne do hodowli jedwabników. Jest sadzona jako drzewo owocowe, gdyż jej
owoce są bardziej smaczne, posiadają więcej kwasów i są większe. Istnieje też wiele form
pośrednich – krzyżówek między morwą białą, czarną a również innymi gatunkami. Drzewa
posiadają koronę gęstą. Pędy, są dokładnie tak samo jak u białej, żółtoszare. Liście jajowate, jednolite,
niepodzielne lub powcinane, tak samo jak u morwy białej. Owoce po dojrzeniu
– czarne.
Morwa biała i czarna posiadają kwiaty rozdzielno-płciowe. Na jednym drzewie występują
kwiaty męskie i żeńskie. Zapylenie odbywa się za pomocy wiatru (tak, jak u
leszczyny i orzecha włoskiego). Spotyka się też drzewa, które posiadają tylko kwiaty męskie
lub żeńskie.
Obydwa gatunki morwy maja użycie w ziołolecznictwie różnych krajów
świata. Używa się owoce, liście, korę pędów i korzeni.
Owoce morwy białej zawierają do 12 % cukrów (czasem i więcej) i kwasów
(od 0,1 do 0,4 %). Owoce morwy czarnej mają niemal o polowę (5-9 %) mniej
cukrów, niemniej jednak więcej kwasów – ponad 0,6 %. Ilość związków pektynowych jest bardzo podobna
w owocach obydwu gatunków – 0,47-0,55 %. Witamina C występuje w ilościach od 8
do 29 mg%. Owoce obydwu gatunków prócz tego zawierają: flawonoidy, garbniki, prowitaminę
A i sole mineralne (przede wszystkim żelazo).
Morwa nie jest wymagająca. Ma możliwość być uprawiana na glebach lekkich i ciężkich.
Lubi próchnicę i składniki pokarmowe. W większości przypadków sadzi się morwę czarną albo białą
(na zmian) jako żywopłot nieformowany. Wtedy sadzi się gęściej – roślina od rośliny
co 2-3 m. W małym ogródku wystarczy 1 morwa, najlepiej czarna. Dobieramy
dla niej miejsce słoneczne. Będzie wtedy dobrze rosła i plonowała.