Najbardziej docenianą patriotyczną lekturą jest dzieło Pan Tadeusz Mickiewicza. Pisarz napisał swą epopeję gdy był za granicą, gdy Rzeczpospolita była pod zaborami. Chciał utrwalić miniony świat szlacheckiej prowincji i jego cechy.
Pan Tadeusz jako epopeja ukazuje znaczny przekrój polskiego życia społecznego. Charakteryzuje rzeczywistość i tradycje zachodzące na Litwie. Prócz kluczowego wątku – czyli przypadków odbywających się w Soplicowie po powrocie tytułowego bohatera, mamy możliwość w niej odnaleźć takie zagadnienia jak losy Jacka Soplicy, charakterystykę szlachty, problemy miłosne czy opisy uczt. Głównym problemem utworu jest spór o dobra pomiędzy dwoma ważnymi rodzinami. Treść wzbogacają pełne szczegółów opisy przyrody, a wśród nich te poświęcone: stawom.
Warto zwrócić uwagę na niesłychanie bogaty język, którym została spisana epopeja. Na prawie każdej stronicy znajdziemy liczne metafory i epitety. Odbiorcę poruszyć może wyjątkowa staranność o piękno języka.
Pan Tadeusz to również wyjątkowe źródło historyczne przybliżające mentalność szlachty z początku XIX wieku. Także z powodu tego musi być bliskie każdemu miłośnikowi ojczystej literatury, a także mieszkańcom innych narodów chcących zgłębić ojczystą obyczajowość.