Wielu znawców literatury polskiej myśli, że najwybitniejszą pozytywistyczną powieścią jest “Lalka” Prusa. Autor noweli “Antek” w tym wielotematycznym utworze przedstawił historię głównego bohatera pokazane na tle polskiej stolicy.
Najistotniejszy temat to czułość, która zbliża głównego bohatera i próżna młodą damę. Główny bohater jest kupcem pochodzącym z rodziny szlacheckiej, a dama jego serca jest przedstawicielką arystokracji. Ich ewentualny związek zostałby uznany za mezalians. Mimo tego kupiec skupia wszelkie swoje wysiłki by pozyskać ogromny majątek i dzięki niemu zaspokoić wszelkie zachcianki Łęckiej.
Dodatkowym istotnym w “Lalce” zagadnieniem jest pokazanie ówczesnego społeczeństwa egzystującego w latach osiemdziesiątych XIX wieku. Scharakteryzowani są zarówno arystokraci, ziemiaństwo, mieszczanie jak i biedota. Obok krajan w powieści pojawiają się zamieszkujące nasz kraj narody – między innymi Żydzi. Pisarz wystrzega się krzywdzących ocen, próbuje pokazać realny obraz mniejszości, z jej wadami i zaletami.
Kolejnym tematem powieści “Lalka” jest Warszawa. Uważa się ją nawet za osobnego bohatera. Prus przedstawia zarówno dzielnice i obszary przebywania bogatych, między innymi Łazienki, jak i najbiedniejszych, t.j. Powiśle. Dokładnie opisuje realnie istniejące dzielnice, ich strukturę i mieszkańców. Oprócz Warszawy znajdziemy także obraz francuskiej stolicy, a także dworu poza centrum.