Obecnie studia studia doktoranckie są trzecim stopniem procesu bolońskiego. Umożliwiają uzyskanie wykształcenia w określonej dziedzinie, a także przygotowują do samodzielnej działalności badawczej i kreatywnej. Ponieważ na studia doktoranckie przyjmowane są osoby dorosłe zazwyczaj mają one już określone plany. To sprzyja świadomym wyborom, które na pewno przyniosą efekt w przyszłości.
Skutkiem reformy szkolnictwa wyższego jest niepewny status uczestników studiów doktoranckich w Polsce. Doktoranci nie są bowiem ani żakami , ani pracownikami uczelni. Jest to konsekwencja starcia się dwóch tradycji organizacji takich studiów: kontynentalnej i anglosaskiej. W tradycji anglosaskiej doktorant jest studentem, a na studia doktoranckie można zapisać się już po otrzymaniu tytułu licencjata. Zdobycie tytułu magistra następuje wtedy w trakcie studiów doktoranckich. Natomiast w tradycji kontynentalnej, wzorowanej na rozstrzygnięciach niemieckich, doktorant jest naukowcem, a studia przygotowują do pracy na uniwersytecie