Najbardziej znaną patriotyczną lekturą szkolną jest epopeja Pan Tadeusz Mickiewicza. Autor stworzył swą epopeję kiedy mieszkał za granicą, gdy nasza ojczyzna zostawała pod wpływem trzech mocarstw. Pragnął ocalić odchodzący świat szlacheckiej prowincji i jego bogactwo.
Pan Tadeusz jako epopeja prezentuje rozległy przekrój polskiego społeczeństwa. Opisuje rzeczywistość i tradycje występujące na Litwie. Prócz podstawowego wątku – czyli wydarzeń rozgrywających się w dworku szlacheckim po powrocie tytułowego bohatera, mamy szansę w niej odszukać takie zagadnienia jak losy Jacka Soplicy, specyfikę szlachty, problemy miłosne czy przedstawienia polowania. Kanwą utworu jest konflikt o dobra pomiędzy dwoma ważnymi rodzinami. Fabułę dopełniają niesamowite opisy przyrody, a wśród nich te poświęcone: sadowi.
Warto zwrócić uwagę na bogaty język, którym była spisana epopeja. Na niemal każdej stronicy odszukamy liczne metafory i epitety. Czytelników poruszyć może niesłychana dbałość o piękno polszczyzny.
Pan Tadeusz to również niespotykane źródło historyczne przybliżające światopogląd ludzi z schodzących z dziejowej sceny. Także dzięki temu musi być znane każdemu mieszkańcowi Polski, jak również obywatelom innych państw próbujących zgłębić polską mentalność.