Najbardziej docenianą narodową pozycją literacką jest epopeja Pan Tadeusz Mickiewicza. Autor napisał swą epopeję kiedy mieszkał za granicą, gdy Rzeczpospolita znajdywała się pod wpływem trzech mocarstw. Próbował ocalić przeszły świat szlacheckiej prowincji i jego bogactwo.
Pan Tadeusz jako epopeja przedstawia panoramiczny przekrój ówczesnego społeczeństwa. Pokazuje rzeczywistość i tradycje zachodzące na Litwie. Oprócz głównego wątku – to jest zdarzeń rozgrywających się w dworku szlacheckim po powrocie młodzieńca, możemy w niej odnaleźć takie tematy jak losy Jacka Soplicy, cechy szlachciców, wypadki miłosne czy opisy uczt. Kanwą utworu jest konflikt o dobra miedzy dwoma ważnymi klanami. Główne wydarzenia wzbogacają pełne szczegółów opisy natury, a spośród nich te poświęcone: ogrodowi.
Na uwagę zasługuje niesłychanie bogaty język, którym została napisana książka. Na prawie każdej stronie znajdziemy niepowtarzalne metafory i epitety. Czytających zadziwić powinna niespotykana dbałość o piękno polskiej mowy.
Pan Tadeusz to także unikalne źródło historyczne przybliżające światopogląd ludzi z schodzących z dziejowej sceny. Również z powodu tego powinno być znane każdemu patriocie, a także mieszkańcom innych krajów chcących poznać ojczystą mentalność.