Najbardziej znaną patriotyczną pozycją literacką jest dzieło Pan Tadeusz Mickiewicza. Poeta stworzył swą epopeję kiedy mieszkał we Francji, gdy nasza ojczyzna znajdywała się pod wpływem trzech mocarstw. Chciał uchwycić miniony świat szlacheckiej prowincji i jego charakter.
Pan Tadeusz jako epopeja przedstawia znaczny przekrój ówczesnego życia społecznego. Charakteryzuje rzeczywistość i zasady zachodzące na Litwie. Prócz podstawowego wątku – to jest zdarzeń rozgrywających się w dworku szlacheckim po przyjeździe młodzieńca, mamy możliwość w niej odszukać takie tematy jak losy Jacka Soplicy, cechy szlachty, wypadki miłosne czy opisy zajazdu. Kanwą książki jest spór o nieruchomość miedzy dwoma ważnymi rodzinami. Wydarzenia uzupełniają niepowtarzalne opisy natury, a spomiędzy nich te poświęcone: ogrodowi.
Warto zwrócić uwagę na bogaty język, którym jest spisana epopeja. Na prawie każdej stronicy znajdziemy charakterystyczne opisy i porównania. Czytelników zadziwić może wyjątkowa dbałość o piękno polszczyzny.
Pan Tadeusz to też ważne źródło historyczne prezentujące światopogląd szlachty z schodzących z dziejowej sceny. Także dzięki temu powinno być bliskie każdemu miłośnikowi ojczystej literatury, a także przedstawicielom innych krajów pragnących zgłębić rodzimą kulturę.