Najbardziej docenianą narodową lekturą szkolną jest utwór Pan Tadeusz Mickiewicza. Wieszcz napisał swą epopeję gdy przebywał na obczyźnie, gdy nasza ojczyzna znajdywała się pod zaborami. Pragnął uchwycić miniony świat ziemiaństwa i jego specyfikę.
Pan Tadeusz jako epopeja przedstawia szeroki przekrój ówczesnego życia społecznego. Maluje rzeczywistość i zasady panujące na Litwie. Obok podstawowego wątku – czyli zdarzeń odbywających się w Soplicowie po przyjeździe młodzieńca, możemy w niej znaleźć takie zagadnienia jak losy Jacka Soplicy, charakterystykę szlachciców, problemy miłosne czy opisy grzybobrania. Głównym problemem utworu jest spór o dobra miedzy dwoma wpływowymi rodami. Wydarzenia uzupełniają pełne szczegółów opisy przyrody, a spomiędzy nich te poświęcone: wschodowi słońca.
Istotny jest niesamowity język, jakim jest opowiedziana książka. Na prawie każdej stronie znajdziemy charakterystyczne opisy i porównania. Odbiorców poruszyć powinna wyjątkowa dbałość o piękno polskiej mowy.
Pan Tadeusz to też ważne źródło historyczne przedstawiające zachowanie szlachciców z pierwszej połowy XIX wieku. Także ze względu na to musi być znane każdemu mieszkańcowi Polski, a także członkom innych krajów próbujących poznać naszą mentalność.