Najbardziej znaną rodzimą lekturą szkolną jest dzieło Pan Tadeusz Mickiewicza. Poeta napisał swą epopeję kiedy mieszkał na obczyźnie, gdy nasza ojczyzna znajdywała się pod wpływem trzech mocarstw. Próbował ocalić odchodzący świat szlacheckiej Litwy i jego charakter.
Pan Tadeusz jako epopeja przedstawia znaczny przekrój szlacheckiego życia społecznego. Maluje egzystencję i tradycje zachodzące na Litwie. Oprócz kluczowego wątku – czyli zdarzeń odbywających się w Soplicowie po przyjeździe jednego z głównych bohaterów, mamy szansę w niej odszukać takie zagadnienia jak losy Jacka Soplicy, cechy szlachciców, intrygi miłosne czy opisy uczt. Kluczowym problemem trzynastozgłoskowca jest konflikt o dobra pomiędzy dwoma liczącymi się klanami. Treść wzbogacają niesłychanie malarskie opisy natury, a wśród nich te poświęcone: wschodowi słońca.
Warto zwrócić uwagę na niesłychanie bogaty język, jakim jest spisana epopeja. Na prawie każdej stronie odszukamy charakterystyczne porównania i epitety. Czytelnika zadziwić może niesłychana dbałość o piękno języka.
Pan Tadeusz to również wyjątkowe źródło historyczne przedstawiające zachowanie szlachty z odchodzących w niepamięć. Także ze względu na to powinno być znane każdemu patriocie, jak również członkom innych państw pragnących poznać polską kulturę.