Nauczyciel polskiego po rozpoczęciu roku szkolnego w klasie maturalnej musi pokazać uczniom listę (prace maturalne). Z listy udostępnionych tematów licealista decyduje się na jeden i określa sposób jego wykonania, który prezentuje do akceptacji poloniście. Jeśli na liście nie ma tytułu odpowiadającego maturzyście, istnieje możliwość wymyślenia własnego tytułu nim zostanie ogłoszona lista tematów. W takim przypadku praca maturalna powinna mieć związek z literaturą.
W trakcie wyboru tematu uczeń liceum musi się kierować nie tylko jakością zdobytej wiedzy z języka ojczystego, ale w pierwszej kolejności swoimi pasjami. Powinno się mieć na uwadze, że prace maturalne nie weryfikują tylko wiadomości z literatury, ale pozwalają zaprezentować umiejętność dojrzałego myślenia.
Wiele prezentacji maturalnych ma charakter uniwersalny i zostawia swobodę w strategi realizacji. Ważne jest by praca maturalna była zgodna z posiadaną wiedzą nie tyko z zakresu literaturoznawstwa (np. uczeń interesujący się wojną może zdecydować się na pracę maturalną opartą na książkach z tego przedziału czasu, ktoś o zdolnościach plastycznych mógłby wybrać temat odnoszący się do malarstwa, zaś miłośnicy sportu powinni napisać o języku komentatorów sportowych). Przy precyzowaniu tematu prezentacji trzeba przejrzyście nazwać jego zasięg, a także lektury, na których będzie się on opierać literatura i film.
Wybierając temat, powinno się przywiązać uwagę na słowa – klucze danej pracy maturalnej wskazujące na cel pracy maturalnej np. funkcje wybranego motywu literackiego. Są to ustalenia, które nadają tematowi określony kierunek. Ponadto, powinno się rozważyć dobór tematu pod kątem wiedzy z epok literackich, twórczości określonych twórców, a także wybranych motywów literackich.