Nauczyciel języka polskiego na początku roku szkolnego w klasie maturalnej powinien udostępnić uczniom szkolną listę tematów (prace maturalne). Z listy zaproponowanych prac maturalnych licealista decyduje się na jeden i określa strategię jego wykonania, który prezentuje do akceptacji nauczycielowi. Jeżeli w spisie nie ma tytułu odpowiadającego licealiście, występuje możliwość wymyślenia własnego tematu przed zostanie dostarczona szkolna lista tematów. Wówczas praca maturalna musi mieć powiązanie z literaturą.
Wybierając temat licealista musi się kierować nie wyłącznie stanem zdobytej wiedzy z języka ojczystego, ale głównie własnymi pasjami. Trzeba pamiętać, że prezentacje maturalne nie sprawdzają jedynie informacji z literatury, ale pozwalają pokazać zdolność dojrzałego argumentowania.
Większość tematów ma charakter uniwersalny i zostawia swobodę w metodzie realizacji. Istotne jest by prezentacja była zgodna z posiadaną wiedzą nie wyłącznie z zakresu filologii polskiej (np. licealista pasjonujący się wojną może zdecydować się na pracę maturalną opartą na lekturach z tego czasu, ktoś posiadający uzdolnienia plastyczne powinien poruszyć temat odnoszący się do malarstwa, zaś miłośnicy sportu mogą pisać o języku komentarzy sportowych). Przy doprecyzowywaniu tematu pracy maturalnej należy przejrzyście wyrazić jego zasięg, a także bibliografię, na których będzie się on opierać literatura i film.
Przy wyborze, należy przywiązać uwagę na słowa – klucze wybranej pracy maturalnej uwypuklające cel prezentacji np. rola ustalonego motywu. Są to wyrażenia, które nadają prezentacji określony kierunek. Dodatkowo, trzeba pomyśleć o doborze tematu pod kątem wiedzy z epok literackich, dzieł określonych twórców, a także proponowanych motywów.