II wojna światowa to okres który przedefiniował wiele pojęć. Zbrodnie wobec ofiar niesamowicie wbiły się w pamięć wielu ludzi. Na przeczące człowieczeństwu fakty nie pozostali nieczuli także dzierżący pióro. Po zakończeniu działań militarnych powstało mnóstwo dzieł ukazujących te wydarzenia. Jednym z najbardziej realnych przekazów są “Medaliony” Nałkowskiej. To zarówno niezwykły dokument o wojennych chwilach, jak i przykład dobrej literatury.
Nałkowska nie usiłowała ułożyć doskonałego dzieła. Zmierzała do zachowania losów wymienionych uczestników tej wielkiej zbrodni – zarówno ofiar, a także morderców. W niedługich opowieściach opisuje wycinki bezdusznej rzeczywistości. Mamy możliwość w wyniku lektury pojąć oryginalne historie i zdania o wojnie i jej specyfice. Za pomocą wybranej formy “Medaliony“ głęboko wpływają na świadomość. Żaden z czytelników nie pozostaje niewrażliwy wobec zaprezentowanych fragmentów z okupacyjnego życia.
Twórczyni w opowiadaniach nikogo nie obwinia. Refleksje zostawia czytelnikom. Próbuje natomiast skierować do nowych pokoleń odezwę, z nadzieją, że najokrutniejsza tragedia nigdy już nie stanie się rzeczywistością. Wyjątkowo ważna jest relacja: “Wiza”. Mimo iż odnosi się do jednostkowego przykładu przekazuje całe bestialstwo wojny przeciwko Hitlerowi.