Rodzaj pigwowiec (Chaenomeles) trzeba do rodziny różowatych (Rosaceae) .
Do tego typu zalicza się 4 gatunki krzewów występujących w stanie naturalnym we
wschodniej Azji, Chinach i Japonii: Chaenomeles cathayensis Schn., Chaenomeles japonica
(Thunb.) Lindl., Chaenomeles sinensis Kochne. i Chaenomeles speciosa Nakai.
Znane są również dwa mieszańce ( Ch. japonica x speciosa) – pigwowiec pośredni
, a dodatkowo (Ch. cathyaensis x japonica )- pigwowiec kalifornijski.
W Polsce w ogromnej liczbie przypadków spotyka się trzy gatunki: Pigwowiec okazały (Chaenomeles
speciosa Nakai), Pigwowiec japoński (Chaenomeles japonica ( Lindl). oraz dodatkowo Pigwowiec
pośredni (Chaenomeles x superba).
Pigwowiec okazały. Jest to krzew dorastający do wysokości 1,5-3 m. Ma pędy
nagie, intuicyjne i cierniste. Liście jajowate albo wydłużone, ostro piłkowane i z wierzchu
błyszczące. Kwiaty występują pojedyńczo lub po wiele na starszych pędach. Kwitną
pod koniec kwietnia i w maju. Są barwy szkarłatnoczerwonej, o 3-4 cm średnicy.
Owoce o wielkości 4-6 cm są żółtawozielone, zdarza się, że z rumieńcem, przypominają
małe jabłka. Miąższ jest twardy i aromatyczny. Nadaje się na przeciery, marmolady i
dżem . Mogą również z powodzeniem zastępować cytrynę (do herbaty) ze względu na
znaczną zawartość kwasów organicznych. Jako roślina uniwersalna zainteresowały się nimi rózne dziedziny zycia, na przykład florystyka.
Pigwowiec japoński. Krzew posiada szeroki pokrój, jest zagęszczony. Wyrasta do
wysokości 1 m. Gałązki posiadają masowe ciernie. Młode pędy są pokryte filcowym nalotem.
Jajowate liście o 3-5 cm długości, są tępo zakończone, grubo ząbkowane i nagie.
Kwiaty ognisto czerwone, rozwijają się pod koniec kwietnia i w maju. W obrębie
gatunku występuje zróżnicowanie w barwie. Może ona być różowa, cynobroworóżowa,
cynobrowoczerwona lub biała.
Pigwowiec pośredni. Jest to mieszaniec wyżej opisanych gatunków. Posiada łatwe
pędy, analogicznie jak pigwowiec okazały. Młode pędy są owłosione. Liście podobne jak
u pigwowca japońskiego, niemniej jednak większe i bardziej ząbkowane. Kwiaty są ciemnoczerwone.
Wszelkie pigwowce mogą być sadzone pojedyńczo lub w grupach, a wręcz w
szeregu, tworząc ładny szpaler żywopłotowy. Kwiaty są bogate w nektar i chętnie odwiedzane
poprzez owady. Nie są one mało odporne na typ gleby. Rosną dobrze zarówno na
glebach suchych, jałowych, jak również umiarkowanie wilgotnych. Można je sadzić w miejscach
zacienionych, słonecznych i ciepłych przykładowo. przy ścianach budynków i altan. Znoszą
również słabe zacienienie.
Przy uprawie szpalerowej pigwowiec japoński można sadzić w rzędzie dosłownie
co 1 m. Wytworzy wtedy ładny dekoracyjny szpaler. Ładnie wygląda na tle częściej
koszonego trawnika, gdy jedna 2 albo 3 rośliny posadzone są w trójkąt w rozstawie 1,pięć
m.
Owoce pigwowca japońskiego (w większości przypadków spotykanego) zawierają: 14-17 %
suchej masy, 1,2-3,1 % cukrów (z dominacją cukrów zwykłych), 0,7-1,3 % związków
pektynowych, w tym 80 % to protopektyny. W owocach znajduje się 3,6-7,2 % kwasów
organicznych. Niemal w równych ilościach występują: kwas jabłkowy i cytryno-
wy, a w znacznie mniejszych: winowy, fumarowy, chlorogenowy i chinowy. Jest ich w
sumie 1/3 w przyrównaniu do jabłkowego i cytrynowego. Te ostatnie nadają owocom cierpkość.
W niewielkiej ilości występują kwasy aromatyczne, tj: kofeinowy i izomery kwasu
kumarowego. Zawartość kwasu askorbinowego wahać się ma możliwość od 18 do 145 mg%.
Między zawartością cukrów, a witaminą C zależność jest odwrotna tzn. im owoce są
bardziej słodkie, mniej zawierają witaminy C.
W dojrzałych owocach suma garbników i barwników waha się w przedziale od
830 do 2320 mg%. Flwonoidy nie występują. Owoce zawierają także 140 mg% (wolnych
50) katechin, 270 mg% leukoantocjanów, 0,38-0,46 % związków mineralnych.
Pigwowce łatwo jest rozmnażać z nasion. Po wydobyciu z owoców i lekkim
podsuszeniu na powietrzu, przetrzymuje się je do stycznia a następnie poddaje stratyfikacji
w chłodziarce w temperaturze 4-6oC. Wczesną wiosną wysiewa się na rozsadniku,
a jesienią przesadza na stałe miejsce. Jeżeli chcemy mieć określoną odmianę, to
należy ją rozmnażać wegetatywnie, przykładowo: odkopując odrost od szlachetnego krzewu.
Można także rozmnożyć w lecie z sadzonek zielnych.