Nauczyciel języka polskiego na początku roku szkolnego w klasie maturalnej powinien udostępnić zdającym listę tematów maturalnych (prace maturalne). Z listy udostępnionych prezentacji maturalnych maturzysta wybiera jeden i określa metodę jego realizacji, który przedstawia do zaaprobowania nauczycielowi. Jeżeli na liście nie ma tytułu odpowiadającego licealiście, występuje ewentualność wymyślenia własnego tematu przed zostanie opublikowana szkolna lista tematów. Wówczas temat powinna mieć związek z literaturą.
Przy wyborze tematu zdający musi się kierować nie wyłącznie poziomem zdobytej wiedzy z polskiego, ale w głównej mierze własnymi zainteresowaniami. Trzeba pamiętać, że prezentacje maturalne nie odzwierciedlają jedynie wiadomości z literatury, ale pozwalają ujawnić zdolność dojrzałego myślenia.
Większość prac maturalnych ma charakter ogólny i zostawia swobodę w strategi realizacji. Istotne jest by prezentacja pozostawała w zgodzie z posiadaną wiedzą nie jedynie z zakresu literaturoznawstwa (np. maturzysta interesujący się wojną może zdecydować się na prezentację opartą na książkach z tego okresu, ktoś lubiący plastykę powinien wybrać temat związany z malarstwem, zaś miłośnicy sportu powinni napisać o komentatorach sportowych). Przy precyzowaniu tematu prezentacji powinno się klarownie wyrazić jego zasięg, a także bibliografię, na których będzie się on opierać literatura i malarstwo.
Wybierając temat, należy przywiązać uwagę na słowa – klucze wybranej prezentacji maturalnej wskazujące na cel pracy maturalnej np. funkcje ustalonego motywu literackiego. Są to określenia, które nadają pracy określony kierunek. Poza tym, powinno się pomyśleć o doborze tematu pod kątem znajomości okresów literackich, twórczości określonych pisarzy, a także proponowanych motywów literackich.