Prace na maturę ustną są częścią ustnego egzaminu dojrzałości z języka polskiego analizowaną przez komisję egzaminacyjną. Drugą częścią egzaminu jest dialog zdającego z komisją dotycząca tematu prezentacji maturalnej i bibliografii.
Praca maturalna polege na publicznym i ustnym przedstawieniu wybranego przez maturzystę tematu prezentacji. Temat trzeba prezentować w sposób jak najbardziej kompletny, spójny oraz konkretny. Trafny wybór tematu i strategii jego przekazania umożliwia na zaprezentowanie indywidualnych zamiłowań oraz hobby. Dopuszcza się możliwość zaproponowania indywidualnego tematu, który obligatoryjnie musi jednak wcześniej zaakceptować polonista, a w następnej kolejności Okręgowa Komisja Egzaminacyjna zatwierdzająca obowiązujący w danej szkole wykaz tytułów prezentacji.
Za wypowiedź ustną można uzyskać najwięcej 20 punktów. Szkoła musi zapewnić wyposażenie niezbędne do przedstawienia materiałów pomocniczych dostarczonych uprzednio przez zdającego. W czasie przedstawiania pracy maturealnej z języka polskiego zdającemu nikt nie powinien przeszkadzać komentarzami lub zapytaniami. Egzaminatorzy będą zwłaszcza sprawdzać zdolność komunikacji werbalnej oraz umiejętność organizowania pracy.
Zdolność organizowania pracy polega na przemyślanej i rzeczowej kompozycji prezentacji maturalnej – adekwatnym podzieleniu zawartości na wstęp, rozwinięcie oraz zakończenie. Kluczowe jest zaprezentowanie komisji prawidłowego zrozumienia tematu i uargumentowanie określonej tezy.
Na przygotowanie pracy maturalnej z języka polskigo jest kilka miesięcy, więc powinno się należycie zaplanować kolejne etapy pracy nad nią. Opracowanie konkretnego tematu wymaga przemyślenia, znalezienia koniecznych artykułów, czasu na ich opracowanie, a w następnej kolejności nauczenie się prawidłowego przedstawienia tematu pracy.