Prace na maturę ustną są częścią ustnego egzaminu maturalnego z polskiego analizowaną przez komisję. Drugą częścią egzaminu ustnego jest dialog egzaminowanego z zespołem egzaminacyjnym tycząca treści zaprezentowanej pracy i literatury.
Praca maturalna opiera się na publicznym i ustnym omówieniu wybranego przez zdającego tematu pracy. Temat pracy należy prezentować w sposób jak najbardziej całościowy, zwarty oraz konkretny. Trafny dobór tematu i metody jego ujęcia pozwala na pokazanie indywidualnych zamiłowań oraz pasji. Regulamin daje możliwość wystąpienia z propozycją indywidualnego tematu, który jednak wcześniej zaakceptować polonista, a w następnej kolejności Okręgowa Komisja Egzaminacyjna potwierdzająca szkolny wykaz tytułów prezentacji.
Za wypowiedź ustną można spodziewać się otrzymania maksymalnie 20 punktów. Placówka szkolna obligatoryjnie powinna zapewnić akcesoria konieczne do przedstawienia materiałów dodatkowych dostarczonych uprzednio przez maturzystę. W trakcie pokazywania pracy maturalnej z języka polskigo zdającemu nikt nie powinien przeszkadzać komentarzami lub zapytaniami. Egzaminatorzy będą przede wszystkim kontrolować sztukę komunikacji werbalnej oraz zdolność organizowania warsztatu pracy.
Umiejętność organizowania pracy opiera się na przemyślanej i logicznej kompozycji prezentacji maturalnej – zgodnym z zasadami rozdzieleniu treści na wstęp, rozwinięcie oraz zakończenie. Ważne jest zaprezentowanie komisji egzaminującej właściwego poznania tematu i uargumentowanie postawionego problemu.
Na przygotowanie prezentacji maturalnej jest sporo czasu, więc należy należycie przemyśleć następujące po sobie etapy pracy nad nią. Przygotowanie konkretnego tematu wymaga przemyślenia, odszukania potrzebnych materiałów, czasu na ich opracowanie, a następnie nauczenie się bezbłędnego przedstawienia tematu pracy.