Istnieje 15 gatunków morwy należących do typu morwa (Morus). W ustaleniach
Polski są uprawiane 2 gatunki: morwa biała (Morus alba L.) i morwa czarna (Morus
nigra L.). Obydwa gatunki dostarczają jadalnych owoców, które mogą być spożywane
zarówno w stanie świeżym jak i po przetworzeniu. Bardzo często wykorzystywana jako detal dekoracyjny, tworząc bukiety ślubne jako wypełnienie zamiast traw.
Morwa biała jest szeroko rozpowszechniona w Europie i świecie. Ma ponad
400 różnorakich odmian i form. Od niepamiętnych czasów była uprawiana w Chinach
i Indiach. Do Europy sprowadzono ją w 12 wieku.
Drzewo dorasta do 10-14 m. Na glebach lekkich nie osiąga tych rozmiarów..
Pędy żółtawoszare, cienkie. Liście skętoległe, jasnozielone, niepodzielone albo powcinane.
Górna strona liści błyszcząca, gładka. Na dolnej są kępki białych włosków.
Owoce złożone z drobnych niełupek. Kształtem przypominają owoce jeżyn. Są słod-
277
kie, a nawet nieco mdłe. Występuje zmienność w barwie owoców od czystobiałej poprzez
różową do czarnej. Nawet biała morwa może mieć czarne owoce jak czarna morwa.
Morwa biała jest głównie wykorzystywana w hodowli jedwabników
Morwa czarna produkuje drzewa dosłownie nieco większe, niż biała. Jej liście są niewiele
przydatne do hodowli jedwabników. Jest sadzona jako drzewo owocowe, gdyż jej
owoce są bardziej smaczne, posiadają więcej kwasów i są większe. Istnieje również wiele form
pośrednich – krzyżówek między morwą białą, czarną a także innymi gatunkami. Drzewa
posiadają koronę gęstą. Pędy, są analogicznie jak u białej, żółtoszare. Liście jajowate, jednolite,
niepodzielne albo powcinane, podobnie jak u morwy białej. Owoce po dojrzeniu
– czarne.
Morwa biała i czarna posiadają kwiaty rozdzielno-płciowe. Na jednym drzewie występują
kwiaty męskie i żeńskie. Zapylenie odbywa się za pomocy wiatru (tak, jak u
leszczyny i orzecha włoskiego). Spotyka się także drzewa, które posiadają jedynie kwiaty męskie
albo żeńskie.
Obydwa gatunki morwy maja użycie w ziołolecznictwie różnorakich krajów
świata. Stosuje się owoce, liście, korę pędów i korzeni.
Owoce morwy białej zawierają do 12 % cukrów (zdarza się, że i więcej) i kwasów
(od 0,1 do 0,4 %). Owoce morwy czarnej posiadają prawie że o polowę (5-9 %) mniej
cukrów, niemniej jednak więcej kwasów – ponad 0,6 %. Ilość związków pektynowych jest tożsama
w owocach obydwu gatunków – 0,47-0,55 %. Witamina C występuje w ilościach od 8
do 29 mg%. Owoce obydwu gatunków oprócz tego zawierają: flawonoidy, garbniki, prowitaminę
A i sole mineralne (głównie żelazo).
Morwa nie jest wymagająca. Ma możliwość być uprawiana na glebach lekkich i ciężkich.
Lubi próchnicę i składniki pokarmowe. Bardzo często sadzi się morwę czarną albo białą
(na przemian) jako żywopłot nieformowany. Wówczas sadzi się gęściej – roślina od rośliny
co 2-3 m. W małym ogródku wystarczy 1 morwa, najlepiej czarna. Dobieramy
dla niej miejsce słoneczne. Będzie wówczas dobrze rosła i plonowała.