Borówka brusznica (Vaccinium vitis-idaea L.) w stanie dzikim występuje w lasach
iglastych, a również na wrzosowiskach. Rośnie na terenie Europy, Azji i Ameryki
Północnej. Jest niską krzewinką, posiada w ogromnej liczbie przypadków 15-30 cm wysokości. Ma silne
pędy podziemne, dzięki którym tworzy w pewnych sytuacjach całe łany.
Jej liście są tępe, odwrotnie jajowate, skóanimrzaste, z podwiniętymi brzegami,
wieczne zielone. Na zimę nie opadają. Zanim jednak opadną, można je zebrać i wykorzystać jako tworzywo dekoracyjne przykładowo we florystyce. Układając bukiety ślubne z wykorzystaniem tych liści zauważymy jaką uniwersalną są rosliną.
Kwiaty zebrane są w zwisające grona, płatki są podobne jak u borówki wysokiej,
zrośnięte i dzwonkowate. Kwitną od maja do lipca. Są koloru białego.
Owoce jagody są koloru szkarłatnego. Miąższ jest mączysty, biały, o smaku
kwaśnym, nieco cierpki. Nadają się idealnie na kompoty, galaretki, dżemy i soki. Zawierają
dużo kwasów (mniej więcej 2 %), a również soli fosforu i żelaza. Owoce dojrzewają
w większości wypadków pod koniec sierpnia.
Z różnorakich form dziko rosnących wyselekcjonowano w ostatnich kilkunastu latach
odmiany nadające się do uprawy w ogrodach i na plantacjach produkcyjnych.
Dużo prac selekcyjno-hodowlanych prowadzi się w Szwecji, Holandii i Niemczech.
W Niemczech wyselekcjonowano wiele odmian.
Erntedank. Krzewinka słabo rosnąca, plenna, o jasnoczerwonych, drobnych jagodach.
Inną odmianą jest Ernterkrone. Krzewinki silnie rosną, są zwarte. Plonują dużymi
ciemnoczerwonymi jagodami. Rośliny są bardzo plenne. Trzecią odmianą charakteryzującą
się bardzo dużymi owocami o średnicy 1 cm jest Erntesegan. Jej owoce
są jasnoczerwone i bardzo smaczne.
Bardziej znaną odmianą sprowadzoną przed paru laty poprzez SGGW w Poznaniu
jest Koralle. Krzewinki tej odmiany mają zwarty, kulisty pokrój i osiągają średnicę
i wysokość 20-25 cm. W warunkach Polski rośliny kwitną i owocują dwukrotnie w
roku. Pąki na kolekcja letni zawiązują się na pędach z roku ubiegłego, a na kolekcja jesienny
na przyrostach nowych.
Roślina 3-4 letnia posiada 20-50 kwiatostanów, a właściwie każdy kwiatostan po 6 do 12
kwiatów. Jagody posiadają średnicę 5-7 mm. Jagody z pierwszego owocowania dojrzewają
w końcu lipca, a z drugiego (największy plon) w październiku.
W Polsce został też znaleziony użyteczny klon borówki brusznicy. Nazwano
go Mazovia. Badania nad tą borówką prowadzone są w SGGW w Olsztynie.
Borówka brusznica plonuje dobrze pod warunkiem zapewnienia jej stosownej
gleby i nawożenia. Kwasowość gleby powinna wynosić w granicach pH 4-4,pięć.
Gleba powinna mieć dużą zawartość próchnicy. Rozstawa między rzędami powinna
wynosić 1 m, a w rzędzie co 25 cm. Można też sadzić rośliny w rozstawie 40 x 40 cm.
Dobrze jest ściółkować międzyrzędzia korą sosnową lub igliwiem sosnowym. Z 10 m2
plantacji można zebrać od 1,5 kg do 6,2 kg owoców.