Najbardziej cenioną narodową książką jest epopeja Pan Tadeusz Mickiewicza. Wieszcz stworzył swą epopeję kiedy mieszkał na emigracji, gdy Rzeczpospolita znajdywała się pod okupacją obcych państw. Próbował zapisać odchodzący świat ziemiaństwa i jego specyfikę.
Pan Tadeusz jako epopeja przedstawia znaczny przekrój szlacheckiego życia społecznego. Maluje egzystencję i obyczaje występujące na prowincji. Oprócz podstawowego wątku – to jest wydarzeń odbywających się w Soplicowie po przyjeździe jednego z głównych bohaterów, możemy w niej odnaleźć takie zagadnienia jak losy Jacka Soplicy, charakterystykę szlachty, intrygi miłosne czy opisy grzybobrania. Kanwą dzieła jest spór o nieruchomość miedzy dwoma wpływowymi klanami. Fabułę dopełniają barwne opisy przyrody, a spomiędzy nich te poświęcone: ogrodowi.
Na uwagę zasługuje niesłychanie bogaty język, jakim została opowiedziana książka. Na niemal każdej stronicy znajdziemy charakterystyczne metafory i epitety. Odbiorców zadziwić powinna niespotykana dbałość o piękno języka polskiego.
Pan Tadeusz to również unikalne źródło historyczne przedstawiające zachowanie szlachciców z początku XIX wieku. Także z powodu tego powinno być znane każdemu mieszkańcowi Polski, a także obywatelom innych krajów próbujących poznać polską kulturę.