Najbardziej popularną patriotyczną lekturą szkolną jest dzieło Pan Tadeusz Mickiewicza. Autor napisał swą epopeję gdy przebywał na emigracji, gdy Polska zostawała pod okupacją obcych państw. Chciał zapisać przeszły świat szlacheckich dworków i jego specyfikę.
Pan Tadeusz jako epopeja przedstawia szeroki przekrój szlacheckiego życia społecznego. Opisuje egzystencję i tradycje zachodzące na Litwie. Obok podstawowego wątku – czyli przypadków rozgrywających się w dworku szlacheckim po przybyciu młodzieńca, możemy w niej odnaleźć takie zagadnienia jak losy Jacka Soplicy, cechy szlachciców, intrygi miłosne czy przedstawienia polowania. Głównym problemem epopei jest spór o dobra miedzy dwoma liczącymi się klanami. Wydarzenia uzupełniają niesamowite opisy przyrody, a spośród nich te poświęcone: wschodowi słońca.
Istotny jest barwny język, którym została opowiedziana epopeja. Na chyba każdej stronie odnajdziemy niepowtarzalne opisy i porównania. Czytających zadziwić może niesłychana staranność o piękno języka.
Pan Tadeusz to również niespotykane źródło historyczne prezentujące myślenie ludzi z schodzących z dziejowej sceny. Także ze względu na to musi być znane każdemu patriocie, jak również obywatelom innych krajów pragnących zgłębić polską obyczajowość.