Najbardziej znaną patriotyczną książką jest utwór Pan Tadeusz Mickiewicza. Pisarz stworzył swą epopeję kiedy mieszkał na emigracji, gdy Polska pozostawała pod zaborami. Próbował utrwalić miniony świat szlachecki i jego cechy.
Pan Tadeusz jako epopeja prezentuje panoramiczny przekrój szlacheckiego społeczeństwa. Charakteryzuje egzystencję i tradycje zachodzące na prowincji. Obok podstawowego wątku – to jest wydarzeń rozgrywających się w Soplicowie po przyjeździe tytułowego bohatera, mamy możliwość w niej odnaleźć takie zagadnienia jak losy Jacka Soplicy, charakterystykę warstwy szlacheckiej, wypadki miłosne czy przedstawienia zajazdu. Kluczowym problemem dzieła jest konflikt o zamek pomiędzy dwoma ważnymi klanami. Główne wydarzenia uzupełniają pełne szczegółów opisy przyrody, a spośród nich te poświęcone: ogrodowi.
Warto zwrócić uwagę na niesłychanie bogaty język, jakim jest napisana historia. Na chyba każdej stronie odnajdziemy charakterystyczne porównania i epitety. Czytelnika poruszyć może niesłychana dbałość o piękno języka.
Pan Tadeusz to też jedyne w swoim rodzaju źródło historyczne przedstawiające ogląd świata szlachciców z schodzących z dziejowej sceny. Także z powodu tego musi być znane każdemu miłośnikowi ojczystej literatury, oraz przedstawicielom innych narodów pragnących zgłębić polską mentalność.