Najbardziej znaną rodzimą pozycją literacką jest epopeja Pan Tadeusz Mickiewicza. Wieszcz stworzył swą epopeję gdy był na emigracji, gdy Rzeczpospolita znajdywała się pod wpływem trzech mocarstw. Starał się uchwycić dawny świat szlacheckich dworków i jego bogactwo.
Pan Tadeusz jako epopeja ukazuje znaczny przekrój polskiego społeczeństwa. Charakteryzuje egzystencję i obyczaje obowiązujące na prowincji. Oprócz podstawowego wątku – czyli wydarzeń odbywających się w Soplicowie po powrocie Tadeusza, mamy szansę w niej znaleźć takie tematy jak losy Jacka Soplicy, cechy warstwy szlacheckiej, wypadki miłosne czy opisy grzybobrania. Kluczowym problemem dzieła jest spór o zamek miedzy dwoma wpływowymi rodami. Treść wzbogacają niepowtarzalne opisy natury, a wśród nich te poświęcone: burzy.
Warto zwrócić uwagę na niesłychanie bogaty język, jakim była opowiedziana epopeja. Na niemal każdej stronicy odnajdziemy charakterystyczne porównania i epitety. Odbiorców poruszyć może niesłychana dbałość o piękno języka polskiego.
Pan Tadeusz to również jedyne w swoim rodzaju źródło historyczne prezentujące myślenie ludzi z pierwszej połowy XIX wieku. Również dzięki temu powinno być bliskie każdemu Polakowi, jak również mieszkańcom innych państw próbujących poznać ojczystą mentalność.