Obecnie studia studia doktoranckie są trzecim stopniem procesu bolońskiego. Umożliwiają uzyskanie wiedzy w określonej dyscyplinie nauki, a także przygotowują do indywidualnej działalności naukowej i twórczej. Ponieważ na studia doktoranckie przyjmowane są osoby dojrzałe zazwyczaj mają one już sprecyzowane plany. To sprzyja świadomym decyzjom, które na pewno przyniosą efekt w przyszłości.
Skutkiem reformy szkolnictwa wyższego jest niepewny status uczestników studiów doktoranckich w Polsce. Doktoranci nie są bowiem ani studentami, ani pracownikami naukowymi. Jest to rezultat starcia się dwóch tradycji organizacji takich studiów: kontynentalnej i anglosaskiej. W systemie anglosaskim doktorant jest studentem, a na studia doktoranckie można zapisać się już po otrzymaniu tytułu licencjata. Nadanie tytułu magistra następuje wtedy w trakcie studiów doktoranckich. Natomiast w tradycji kontynentalnej, wzorowanej na rozwiązaniach niemieckich, doktorant jest naukowcem, a studia przygotowują do pracy na uczelni