Najbardziej popularną patriotyczną lekturą szkolną jest dzieło Pan Tadeusz Mickiewicza. Poeta napisał swą epopeję kiedy żył na obczyźnie, gdy nasza ojczyzna znajdywała się pod zaborami. Próbował ocalić miniony świat szlacheckich dworków i jego specyfikę.
Pan Tadeusz jako epopeja prezentuje szeroki przekrój polskiego społeczeństwa. Opisuje egzystencję i tradycje obowiązujące na prowincji. Prócz podstawowego wątku – to jest wydarzeń rozgrywających się w dworku szlacheckim po powrocie Tadeusza, mamy możliwość w niej odnaleźć takie tematy jak losy Jacka Soplicy, charakterystykę warstwy szlacheckiej, wypadki miłosne czy przedstawienia polowania. Istotą dzieła jest spór o zamek miedzy dwoma ważnymi rodzinami. Wydarzenia wzbogacają pełne szczegółów opisy przyrody, a spomiędzy nich te poświęcone: zachodowi słońca.
Istotny jest bogaty język, jakim została opowiedziana pozycja. Na chyba każdej stronicy odszukamy niepowtarzalne metafory i epitety. Czytających poruszyć powinna niesłychana dbałość o piękno języka polskiego.
Pan Tadeusz to też ważne źródło historyczne przedstawiające ogląd świata szlachty z początku XIX wieku. Również z powodu tego musi być znane każdemu Polakowi, a także mieszkańcom innych krajów próbujących poznać polską obyczajowość.